TEKS CERITA PENGALAMAN
A. Nonton
Wayang Wong
RATU
BEL GEDUEL BEH
Nalika lagi wae lulus kelas VI aku lan
kanca-kancaku nonton acara perpisahan ana ing SMP cedhak sekolahanku. Tekan SMP
acarane lagi wae wiwit, tari gambyong wis tekan tengah-tengahan mula ora suwe
tari gambyong mau rampung. Aku lan kanca-kancaku kepingin banget nonton pentas
wayang wong nanging isih kudu sabar dhisik amarga isih ana acara-acara sing
kudu diliwati. Acara siji mbaka siji diliwati nanging aku ora pati ngerti
jalaran aku seneng nyawang bocah-bocah sing arep pentas wayang wong kang lagi
siap-siap arep pentas. Ana sing bocahe gendhut didadekake Semar, sing kuru
didadekake Gareng lan sing liya-liyane aku ora paham.
Atiku seneng nalika pambyawara
nggiyarake yen pentas wayang wong arep kawiwitan kanthi Lakon Ratu Bel Geduel Beh. Pambyawara banjur nepungake paraga
wayang wong mau siji-siji, aku ora kelingan jenenge siji-siji nanging aku
kelingan sing dadi Semar bocahe lemu lan gawe ger-geran nalika lagi wae metu.
Lan sing ora kalah lucune nalika bocah sing dadi anake Petruk metu, para tamu
undhangan ngguyu kepingkel-pingkel.
Aku ora ngerti babar pisan sapa ta Ratu Bel Geduel Beh iku. Aku nggatekna
tenanan kepriye mengko ceritane. Sing metu pisanan jebul Petruk. Petruk pingget
atine nyawang negara Ngamarta saya suwe ora dadi apik nanging malah
saya rusak. Para kawula saya nandhang sengsara. Petruk kepengin banget labuh
negara Ngamarta supaya enggal-enggal dadi apik. Petruk banjur nenepi ana alas.
Sajroning nenepi dirawuhi Bathara Narada. Bathara Narada paring srana arupa
pusaka lan busana ratu supaya Petruk bisa
ngowahi negara Ngamarta dadi apik.
Petruk banjur nganggo busana paringane
Bathara Narada mau lan ganti jeneng Ratu
Bel Geduel Beh. Lha aku lagi paham yen Ratu
Bel Geduel Beh iku sejatine Petruk sing lagi nyamar laku. Ratu Bel Geduel Beh banjur ngrebut
negara Ngamarta. Werkudara, Janaka, Nangkula lan Sadewa sing sekti mandraguna
ora bisa ngalahake Ratu Bel Geduel Beh
amarga pinaringan pusaka sekti saka Bathara Narada. Mula Bel Geduel Beh dadi ratu ing Ngamarta. Dasar pancen sejatine Petruk
kok dadi ratu mula bebasan ‘kere munggah bale’, banjur ngaji mumpung, sapa sira sapa ingsun, njaluk apa-apa lan kabeh kudu diladeni, lan
apa-apa kudu dituruti.
Lha Dewi Ambarawati bingung atine
amarga nggoleki Petruk sing ora bali-bali. Dheweke takon marang Gareng lan
Bagong nanging Gareng lan Bagong uga ora weruh menyang endi lungane Petruk.
Nalika isih padha bingung jebul Semar teka banjur ditakokna menyang endi
lungane Petruk. Semar banjur migunakake aji-aji
penerawangan, Semar pirsa dununge Petruk, nanging ora dicethakake.
Gareng lan Bagong diprentah Semar supaya
nglarapake Dewi Ambarawti lan
anak-anake menyang negara Ngamarta. Gareng diparingi pusaka kanggo srana baline
Petruk. Tekan Ngamarta Gareng, Bagong, Dewi Ambarawati lan anak-anake klakon
ketemu Ratu Bel Geduel Beh. Gareng,
Bagong lan Dewi Ambarawati ora pangling yen Ratu
Bel Geduel Beh iku sejatine Petruk, nanging Petruk ora gelem ngaku. Ratu Bel Geduel Beh ditamani pusaka
paringane Semar sanalika malih dadi Petruk.
Semar rawuh ora tega marang anak-anake: “Lae lae, mbregegeg ugeg-ugeg sadulita
hemel-hemel. Thole, Gareng lan kowe Bagong aku ora negakake kowe, atiku
melang-melang bebasan ninggal bayi ana sapinggiring blumbang, mula kowe
daktututi tekan kene.” Ngerti Semar
teka Werkudara banjur protes, “Semar!,
Petruk, anakmu, pancen kurang ajar!. Banjur diarih-arih Putadewa, “Wis, Dhi sing uwis ya wis. Semar
rumangsa luput banjur nyuwun pangapura kanggo Petruk, “Ndara Punta, kula nyuwun aksama dene anak kula pun Petruk kumawantun
nglengser kalenggahan paduka. Puntadewa kang kagungan watak sabar banjur
ngendika, “Kakang Semar, Petruk sampun
ingsun paringi aksama, lajeng wonten kahanan kados mekaten menika saenipun
kedah kados pundi, Kakang Semar?” Semar banjur paring wejangan kaya
mangkene : “Saenipun tiyang menika kedah
mangertos jejibahanipun piyambak-piyambak, sampun ngantos kemeren kaliyan
liyan. Menawi jatahipun Bagong inggih Mbagonga ingkang sae, yen jatahipun
Petruk inggih Metruka ingkang sae, sampun kemeren kepingin dadi ratu malah
mbubrahake kahanan. Menawi sedaya sampun nindakaken jejibahanipun
piyambak-piyambak kanthi sae insya Allah Negari sukerta Negara Ngamarta enggal
badhe ical lan dados negari ingkang
gemah ripah loh jinawi tata tentrem kerta raharja. Sawise semar paring
wejangan pentas wayang wong dipungkasi. Aku lan kanca-kancaku mulih, sajroning
batinku yen mbesuk ditampa sekolah ing kene arep melu dadi wayang wong.
B. Negesi
tembung kang angel
1.
Busana = klambi
2.
Pusaka = gaman
3.
Kere
munggal bale = wong asor entuk
palungguhan
4.
Ngaji
mumpung = mumpung bisa
5.
Sapa
sira sapa ingsun= gumedhe, ngatonake panguwasane
6.
Nglarapake = ngeterake
7.
Mbregegeg = meneng
8.
Ugeg-ugeg = obah
9.
Sadulita = sithik
10. Hemel-hemel = mangan
11. Melang-melang = kuwatir
12. Kaya ninggal bayi ana sapingggiring
blumbang= kuwatir banget
13. Nyuwun aksama = njaluk pangapura
14. Jejibahan = kewajiban
15. Gemah ripah loh jinawi = negara kang
subur murah pangan murah sandhang
16. Tata tentrem kerta haharja = tertib,
aman, damai
17. Wejangan = wewarah
A. Wangsulana
pitakon ing ngisor iki nganggo basa krama kang mathuk!
1.
Sapa
sing nyritakake pengalamane sing nyenengake mau ?
..............................................
.............................................................................................................................................
2.
Pengalaman
sing dicritakake iku kapan ditindakake ?
.......................................................
...............................................................................................................................................
3.
Pengalaman
iku mau ditindakake ana ngendi ? ...................................................................
...............................................................................................................................................
4.
Pengalaman
apa kang ditindakake ?
....................................................................................
...............................................................................................................................................
5.
Kena
apa Petruk nyamar dadi Ratu Bel Geduel Beh ?
.........................................................
...............................................................................................................................................
6.
Pandhawa
iku sapa wae ?
....................................................................................................
...............................................................................................................................................
7.
Punakawan
iku sapa wae
.....................................................................................................
8.
Dewi
Ambarawati iku sapa ?
................................................................................................
9.
Kepriye
wejangane Semar marang Pandhawa lan anak-anake ?
........................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Tidak ada komentar:
Posting Komentar